Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh
(Ảnh: media.quochoi.vn)

Tại phiên thảo luận, hầu hết các đại biểu Quốc hội cơ bản thống nhất với Tờ trình, báo cáo thẩm tra dự án luật và báo cáo giải trình tiếp thu ý kiến tại Tổ của cơ quan soạn thảo và đánh giá hồ sơ dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) đã được chuẩn bị công phu, lấy ý kiến rộng rãi của các đối tượng chịu tác động, các cơ quan quản lý có liên quan; tham khảo pháp luật và kinh nghiệm quốc tế trong quản lý tài nguyên nước; tiếp thu nghiêm túc nhiều ý kiến thẩm tra, góp ý. Cùng tham gia phát biểu đóng góp vào dự thảo luật nêu trên, đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn Trà Vinh tán thành với sự cần thiết sửa đổi Luật Tài nguyên nước. Theo đó, nhằm góp phần hoàn thiện dự thảo luật, ông đề nghị Quốc hội, Chính phủ, các bộ ngành Trung ương cần quan tâm một số vấn đề sau:
Thứ nhất, về điều tra cơ bản chiến lược quy hoạch về tài nguyên nước ở Chương II. Dự thảo Chương II gồm 2 mục và 12 điều từ Điều 11 đến Điều 22, với các nội dung quy định về tổng thể điều tra cơ bản tài nguyên nước, hoạt động điều tra cơ bản tài nguyên nước, chiến lược tài nguyên nước, quy hoạch tài nguyên nước. Tuy nhiên, để các nội dung của chương này tường minh, dễ hiểu hơn, đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị các điều cụ thể trong Chương II cần nghiên cứu nội dung cụ thể về các yêu cầu thống nhất đối với tất cả các loại quy hoạch như căn cứ lập quy hoạch, nguyên tắc lập quy hoạch, hồ sơ quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, quy định trách nhiệm lập, thẩm định, phê duyệt, tổ chức thực hiện, trách nhiệm các cơ quan, tổ chức đối với các loại quy hoạch tài nguyên nước đã được xác định. Quy định điều kiện, tổ chức tư vấn lập quy hoạch, các nội dung cụ thể và chi tiết hơn có thể để Chính phủ quy định hướng dẫn. Bên cạnh đó, cần quy định rõ cơ chế, điều kiện sử dụng ngân sách nhà nước để các tổ chức, cá nhân có thể cập nhật thông tin, kết quả điều tra vào hệ thống tài nguyên nước nói chung. Trách nhiệm của các bộ, ngành trong sử dụng kết quả điều tra cơ bản về tài nguyên nước.
Thứ hai, về lấy ý kiến cộng đồng dân cư và tổ chức, cá nhân liên quan trong khai thác, sử dụng tài nguyên nước tại khoản 7 Điều 44 của dự thảo luật quy định về việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư và tổ chức, cá nhân liên quan khi đầu tư dự án xây dựng công trình khai thác sử dụng tài nguyên nước có ảnh hưởng lớn đến hoạt động phát triển kinh tế - xã hội, đời sống của nhân dân trên địa bàn. Ông cho rằng, việc lấy ý kiến đối với cộng đồng dân cư là rất cần thiết, song quy định như dự thảo sẽ dẫn đến sự chồng chéo với pháp luật về đánh giá tác động môi trường theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường và văn bản hướng dẫn, các dự án trong xây dựng công trình khai thác, sử dụng tài nguyên nước sẽ phải lập báo cáo ĐTM và lấy ý kiến cộng đồng dân cư, cá nhân, tổ chức có liên quan. Như vậy, quy định của dự thảo luật sẽ dẫn đến nguy cơ dự án phải thực hiện 2 lần công tác lấy ý kiến hoặc thực hiện một lần nhưng lại phải có 2 bộ hồ sơ gây tốn kém, không cần thiết về chi phí làm thủ tục hành chính. Từ đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc bỏ quy định này. Trong trường hợp cần thiết thì sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về bảo vệ môi trường cho phù hợp.
Thứ ba, về sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. Ông cho biết, dự thảo luật đã quy định nhiều biện pháp sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả tại mục 3 Chương IV. Tuy nhiên, biện pháp tuần hoàn tái sử dụng nước chưa được đề cập rõ trong dự thảo luật. Trong khi đó, tuần hoàn tài nguyên nói chung, tài nguyên nước nói riêng là chính sách được khuyến khích trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, chuyển đổi mô hình quản lý tài nguyên nước theo hướng tuần hoàn, góp phần đảm bảo việc phát triển kinh tế và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên, hoàn thiện thể chế, chính sách thúc đẩy tuần hoàn, tái sử dụng nước thải cũng là một trong những giải pháp cần tập trung nhằm bảo vệ an ninh nguồn nước ở Việt Nam và khuyến khích xã hội hóa việc đầu tư xử lý nước thải. Vì vậy, ông đề nghị Ban soạn thảo cân nhắc bổ sung quy định về tái sử dụng nước trong dự thảo luật, trong đó tại Điều 3 Chương I cần đưa ra định nghĩa về các khái niệm như tái sử dụng nước, tuần hoàn nước, cải tạo nước để từng bước hướng đến việc coi nước đã qua sử dụng như một nguồn tài nguyên nước. Đồng thời, tại Mục 2 Chương IV từ Điều 42 đến Điều 54 trong quy định chung về khai thác, sử dụng tài nguyên nước, ông đề nghị nên chăng bổ sung nội dung tuần hoàn nước, cũng như vậy đối với các quy định cho sử dụng nước sinh hoạt, nông nghiệp, công nghiệp và sử dụng mục đích khác cũng cần có nội dung khuyến khích sử dụng nước tuần hoàn và có cơ chế ưu đãi.
Thứ tư, về phòng, chống và khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra ở Chương V dự thảo luật cơ bản đề cập khá đầy đủ đến các tác hại do nước gây ra. Các vấn đề cần phòng, chống và khắc phục cũng như trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan. Tuy nhiên, ông cho rằng, tại Điều 61 về phòng, chống xâm nhập mặn, nghiên cứu sửa đổi khoản 3 thành việc khai thác nước lợ, nước mặn để sử dụng cho việc phát triển kinh tế - xã hội thì không được gây nhiễm mặn các nguồn nước. Trên thực tế, nước lợ, nước mặn ngoài sử dụng để nuôi trồng thủy sản còn có các mục đích sử dụng khác, như du lịch hay các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Do vậy, cũng cần có trách nhiệm không gây nhiễm mặn.
Cùng với đó, tại khoản 2 Điều 62 ông đề nghị cần được làm rõ để tránh chồng chéo với pháp luật về đê điều và pháp luật về giao thông. Xác định rõ quy trình, thủ tục và sản phẩm của việc đánh giá tác động. Ngoài ra, việc đánh giá tác động tại khoản này có gì khác với đánh giá tác động môi trường trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020. Theo quy định tại mục 3 Chương IV Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 thì việc đánh giá tác động môi trường của dự án luật chưa được quy định rõ ràng, bao gồm nhiều nội dung như đánh giá tác động chất thải phát sinh theo các giai đoạn của dự án đầu tư đến môi trường; quy mô, tính chất của chất thải tác động đến đa dạng sinh học, di sản thiên nhiên, di tích lịch sử, văn hóa, yếu tố nhạy cảm khác và các quy trình, thủ tục khác, trong khi việc đánh giá tác động môi trường như quy định tại dự thảo luật lại không có quy trình, thủ tục, nội dung, yêu cầu rõ ràng, từ đó có thể sẽ gây khó khăn trong quá trình thực thi.

Hữu Phúc
Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh Trà Vinh