Toàn cảnh Phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày 20/3/2023 tại Nhà Quốc hội (ảnh: quochoi.vn)

Phát biểu khai mạc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, thực hiện quy định của Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân, Chương trình giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2023, trên cơ sở tổng hợp các nguồn thông tin, xuất phát từ tình hình thực tế và thống kê việc trả lời chất vấn trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, khóa XV, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã quyết định lựa chọn chất vấn 2 nhóm vấn đề thuộc lĩnh vực tòa án và lĩnh vực kiểm sát để tổ chức chất vấn và trả lời chất vấn tại phiên họp thường kỳ tháng 3/2023 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ phát biểu khai mạc tại Phiên chất vấn và trả lời chất vấn ngày 20/3/2023 (Ảnh: quochoi.vn)

Theo đó, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, ngành tòa án và ngành kiểm sát có vai trò rất quan trọng trong việc bảo đảm hệ thống pháp luật được thực hiện nghiêm minh, góp phần tích cực vào công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Do đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị các vị đại biểu Quốc hội đặt câu hỏi ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề, tranh luận một cách thẳng thắn, trách nhiệm, mang tính xây dựng cao để góp phần làm rõ thực trạng và đề xuất được các giải pháp phù hợp, hữu hiệu đối với lĩnh vực chất vấn. 

Chánh án Tòa án nhân dân tối cao trả lời chất vấn của các vị ĐBQH sáng ngày 20/3 (Ảnh: quochoi.vn)

Qua 02 buổi chất vấn, có 59 đại biểu Quốc hội tham gia chất vấn và tranh luận đối với Chánh án Tòa án nhân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Đối với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao có 29 đại biểu tham gia chất vấn và 06 đại biểu tranh luận liên quan đến một số nội dung về tỷ lệ án hành chính bị hủy, sửa; chế định ủy quyền trong vụ án hành chính; việc đưa các vụ án tranh chấp đất đai sang Tòa án giải quyết; kết quả triển khai Nghị quyết của Quốc hội về việc tổ chức phiên tòa trực tuyến và giải pháp nâng cao chất lượng xét xử; trình độ chuyên môn, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xét xử thông qua phiên tòa trực tuyến; khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc giải quyết các vụ án hình sự, kinh tế do nhận thức pháp luật còn chưa thống nhất; việc giải quyết án quá thời hạn luật định; vấn đề áp dụng sai pháp luật; giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác giải quyết yêu cầu tuyên bố phá sản của doanh nghiệp; tỷ lệ bản án, quyết định bị hủy, sửa do kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân các cấp theo thẩm quyền; vấn đề bảo mật thông tin, bảo đảm quy trình, thủ tục trong hoạt động tố tụng của phiên tòa trực tuyến; án lệ; về thời gian bổ nhiệm thẩm phán; hiệu quả của việc thực hiện hoà giải đối thoại ngoài Toà án; việc thu hồi tài sản tham nhũng; giải quyết hậu quả của việc thi hành án; việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; trách nhiệm của ngành Tòa án nhân dân tối cao đối với cán bộ lợi dụng chức quyền tham nhũng, tiêu cực trong thi hành công vụ; về cơ cấu, tổ chức của ngành Tòa án,… Qua đó, các ý kiến chất vấn và tranh luận của các đại biểu Quốc hội đã được Chánh án tòa án nhân dân tối cao giải trình làm rõ, nhất là những vụ án liên quan đến hình sự, dân sự liên quan đến đất đai, án hành chính; về giám định trong các vụ án liên quan đến đất đai; thẩm quyền giải quyết tranh chấp; thời điểm xác định thiệt hại,…; đồng thời, ngành Tòa án cũng tiếp thu ghi nhận trả lời bằng văn bản đối với một số ý kiến liên quan đến bảo mật thông tin, số liệu án hủy do có quyết định kháng nghị của Viện kiểm sát nhân dân,….Bên cạnh đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng tham gia trả lời các vấn đề liên quan đến thi hành án dân sự và thu hồi tài sản của vụ án tham nhũng.

Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao trả lời chất vấn của các ĐBQH chiều ngày 20/3/2023 (Ảnh: quochoi.vn)

Đối với Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, có 20 đại biểu Quốc hội tham gia chất vấn và 04 đại biểu tranh luận xoay quanh các vấn đề về nâng cao tỉ lệ giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm; việc kháng nghị của Viện kiểm sát; xây dựng và hoàn thiện thể chế về quản lý kinh tế và phòng, chống tham nhũng; quan điểm và các giải pháp nhằm thực hiện tốt nhiệm vụ, không bỏ lọt tội phạm, xử lý nghiêm tội phạm tham nhũng, bảo đảm thực hiện đúng chủ trương của Đảng về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung; những tồn tại trong công tác thi hành án hành chính; việc Toà án trả hồ sơ để yêu cầu khởi tố tội phạm mới và người phạm tội mới; việc đình chỉ do không có sự việc phạm tội hoặc hành vi không cấu thành tội phạm; việc thay thế hình thức tạm giam bằng bảo lãnh và đặt tiền; trách nhiệm của ngành đối với công tác kiểm sát thi hành án dân sự; chất lượng tranh tụng của kiểm sát viên ở một số phiên toà, …Theo đó, các ý kiến chất vấn của đại biểu Quốc hội đã được Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao giải trình, làm rõ đối với các nội dung có liên quan; đồng thời, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao cũng đề ra những giải pháp  tăng cường thanh tra nghiệp vụ để phát hiện oan sai và bỏ lọt tội phạm để ngăn chặn kịp thời, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, gắn công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng với công tác xây dựng ngành, xác định rõ vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các cấp kiểm sát trong công tác Đảng cũng như trong chuyên môn nghiệp vụ, nhất là đối với yêu cầu chống oan sai, bỏ lọt tội phạm; đồng thời, yêu cầu Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân các cấp chịu trách nhiệm nếu để xảy ra trường hợp tòa án tuyên bị cáo không phạm tội hoặc hủy án để điều tra lại; trường hợp phải đình chỉ vì không phạm tội thì kiểm điểm, xem xét trách nhiệm của cá nhân, tập thể lãnh đạo đơn vị và xem xét cả trách nhiệm của Viện kiểm sát nhân dân cấp trên, …. Đồng thời, tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ Công an đã tham gia giải trình rõ những nội dung có liên quan đến việc hoàn thiện thể chế nhằm phòng ngừa tham nhũng; việc phân cấp cho công an xã tham gia một số việc điều tra, tiếp nhận tin báo tố giác; về cơ chế đặt tiền, bảo lãnh.

Các vị ĐBQH khóa XV và đại diện lãnh đạo các sở, ngành có liên quan tham dự Phiên chất vấn tại điểm cầu tỉnh Trà Vinh (ảnh Hữu Phúc)

Kết luận phiên chất vấn Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhận xét phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với lĩnh vực thuộc trách nhiệm của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao diễn ra trong không khí dân chủ, thẳng thắn, sôi nổi, thu hút được sự quan tâm, chú ý của nhân dân và cử tri cả nước, các nhóm vấn đề thuộc hai lĩnh vực được lựa chọn chất vấn là đúng và trúng, có tính thời sự, vừa là những vấn đề quan trọng gắn chặt với yêu cầu cải cách tư pháp và xây dựng, hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, được đại biểu Quốc hội, nhân dân và cử tri cả nước quan tâm; diễn biến phiên chất vấn cho thấy, các vị đại biểu Quốc hội với kinh nghiệm của mình đã đặt câu hỏi chất vấn sát với thực tiễn đời sống của cử tri và nhân dân. Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, các vị Bộ trưởng đã thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, nắm chắc thực trạng ngành, lĩnh vực phụ trách, rất nghiêm túc và cầu thị, lắng nghe, tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng của các vị đại biểu Quốc hội; thẳng thắn, giải trình làm rõ nhiều vấn đề. Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội đánh giá cao phần trả lời chất vấn, tán thành và ghi nhận các giải pháp, cam kết của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao và các vị Bộ trưởng tại phiên chất vấn. Chủ tịch Quốc hội cho biết, căn cứ kết quả chất vấn của từng lĩnh vực, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết về chất vấn; đồng thời, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý một số giải pháp chủ yếu đối với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chính phủ, các Bộ trưởng, Trưởng ngành hữu quan quan tâm triển khai thực hiện một số nội dung trong thời gian tới đối với lĩnh vực được chất vấn.

                                                                                                                        Tin: T Loan